Πως δημιουργείται η ομφαλοκήλη;
Αμέσως μετά τη γέννηση ενός παιδιού, ο ομφάλιος λώρος απολινώνεται και διατέμνεται. Σε μερικές εβδομάδες το υπόλειμμα (κολόβωμα) του ομφάλιου λώρου αποπίπτει, αφήνοντας πίσω τον ομφαλό.Στους ενήλικες είναι δυνατό με την πάροδο του χρόνου να δημιουργηθεί κάποιο χάσμα στην περίμετρο του δακτυλίου συνήθως αμέσως πάνω ή κάτω από τον ομφαλό.Στην πλειοψηφία, δηλαδή, των περιπτώσεων πρόκειται για παραομφαλοκήλες, ενώ οι αληθείς κήλες που το χάσμα αφορά στο εσωτερικό του ομφαλικού δακτυλίου είναι πολύ σπάνιες, σε αντίθεση με τα βρέφη και τα παιδιά.Η ομφαλοκήλη στο μεγαλύτερο ποσοστό στους ενήλικες αφορά σε πολύτοκες γυναίκες, ενώ η συχνότητα αυξάνεται περισσότερο εάν συνυπάρχει και παχυσαρκία.
Πως καταλαβαίνουμε την ομφαλοκήλη;
Σε ορισμένες περιπτώσεις η διόγκωση είναι πολύ μικρή. Μπορούμε να χρησιμοποιούμε μόνο το ένα δάκτυλο προκειμένου να ανατάξουμε την κήλη ενώ και παράλληλα αισθανόμαστε το χάσμα στο κοιλιακό τοίχωμα. Το άνοιγμα μπορεί να έχει τη διάμετρο ενός κέρματος. Εάν ο ασθενής είναι παχύσαρκος, η διόγκωση μπορεί να μην είναι εμφανής, αλλά μπορούμε να την εντοπίσουμε με ψηλάφηση κάτω από τον λιπώδη (υποδόριο) ιστό.
Συχνότερα εμφανίζεται μια μαλακή διόγκωση. Μπορεί να έχει διάμετρο από λίγα έως πολλά εκατοστά (μέγεθος γροθιάς ή πορτοκαλιού).
Οι περισσότερες ομφαλοκήλες ανατάσσονται εύκολα μέσα στην κοιλιά με ήπια πίεση ή όταν ο ασθενής ξαπλώνει και χαλαρώνει.
Το περιεχόμενο της κήλης που προσπίπτει προς τα έξω είναι συνήθως ανώδυνο μπορεί να με τον βήχα, το σφίξιμο την άρση βάρους ή άλλες καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση να αυξάνει σημαντικά σε μέγεθος.
Επίσης μπορεί να μην είναι δυνατή η επιστροφή του εντός της κοιλιακής κοιλότητας και τμήμα του να παραμένει μόνιμα κάτω από την τομή (μη ανατασσομένη κήλη) ή να περισφιχθεί από τους πέριξ ιστούς και μυς(περισφιγμένη κήλη), σε σημείο που να παρακωλυθεί η κυκλοφορία του αίματος και το τμήμα αυτό (συνήθως έντερο) να νεκρωθεί. Στις δύο τελευταίες περιπτώσεις είναι δυνατό να παρατηρηθεί έντονος πόνος και σημεία φλεγμονής στο σημείο εκείνο.
Ομφαλοκήλη – Πως τίθεται η διάγνωση ;
Η διάγνωση για την ομφαλοκήλη συνήθως τίθεται με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, από τα συμπτώματα και από την διενέργεια πλήρους φυσικής κλινικής εξέτασης.
Ποια είναι η θεραπεία της ομφαλοκήλης;
Η ομφαλοκήλη στον ενήλικα πρέπει να επιδιορθωθεί ακόμη και όταν είναι ασυμπτωματική, επειδή πάντοτε υπάρχει το ρίσκο να γίνει περίσφιξη του περιεχομένου της στο μέλλον. Οι λίγες περιπτώσεις που τελικά δεν θα οδηγηθούν στο χειρουργείο αφορούν συνήθως:
Μικρές, χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα κήλες (που μπορεί να συσταθεί παρακολούθηση για ένα ορισμένο διάστημα)
Άτομα μεγάλης ηλικίας, με σημαντικά προβλήματα υγείας (σοβαρή καρδιοπάθεια ή αναπνευστική ανεπάρκεια) που κρίνεται ότι είναι μεγάλου εγχειρητικού κινδύνου και μπορεί να καταλήξουν εντός του χειρουργείου ή άμεσα μετεγχειρητικά.
Άτομα που μετά πλήρη ενημέρωση, όσον αφορά τις πιθανές επιπλοκές από την μη χειρουργική επιδιόρθωση της κοίλης, δεν επιθυμούν να χειρουργηθούν.
Τι χρειάζεται για την επέμβαση;
Προεγχειρητικά θα γίνουν εξετάσεις αίματος, ούρων, καρδιάς (ΗΚΓ) και πνευμόνων (ακτινογραφία).
Μπορεί να σας χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή η οποία προκαλεί υπνηλία πριν τη μεταφορά σας στο χειρουργείο (προνάρκωση).
Δεν πρέπει να φάτε ούτε να πιείτε τίποτα για τουλάχιστον 8 ώρες πριν την επέμβαση.
Εάν συνυπάρχει πρόβλημα χρόνιου βήχα (κάπνισμα, αναπνευστικό πρόβλημα, αντιυπερτασική αγωγή), πρέπει να προηγηθεί προσπάθεια θεραπείας ή περιορισμού του.
Επειδή ακριβώς η παχυσαρκία συνδέεται άμεσα με την παρουσία ομφαλοκήλης, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί σημαντικό προδιαθεσικό παράγοντα για αποτυχία της αποκατάστασης της κοιλιοκήλης και την εμφάνιση υποτροπής, στους παχύσαρκους θα πρέπει να προηγηθεί μια σοβαρή προσπάθεια για να χάσουμε βάρος.
Οι άνδρες που πάσχουν από πρόβλημα στον προστάτη και αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση υπερβολικά για να ουρήσουν χρειάζεται να διευθετήσουν το πρόβλημα αυτό πριν την επιδιόρθωση της κήλης τους. Σε αντίθετη περίπτωση η ίδια τάση των κοιλιακών τοιχωμάτων θα αποδειχθεί επιζήμια μετά την ανάταξη.
Είναι δύσκολη η επέμβαση για την ομφαλοκηλη;
Η επέμβαση αποκατάσταση για την ομφαλοκήλη είναι επέμβαση ρουτίνας και έχει απλουστευθεί αρκετά. Η εγχείρηση συνήθως διαρκεί 1/2 έως 1 ώρα, αυτό εξαρτάται από το μέγεθος της κήλης και από την τεχνική που χρησιμοποιούμε για την επιδιόρθωση της κήλης.
Οι περισσότερες χειρουργικές αποκαταστάσεις των ομφαλοκηλών γίνονται υπό γενική αναισθησία. Σε σπάνιες και επιλεγμένες περιπτώσεις που αφορούν σε κήλες μικρών διαστάσεων ή ασθενείς στους οποίους η γενική αναισθησία αντενδείκνυται, η αποκατάσταση μπορεί να γίνει με τοπική ή περιοχική (επισκληρίδιο) αναισθησία σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή που φέρνει τον ασθενή σε λήθαργο (μέθη). Η επιλογή αυτή θα πρέπει να συζητηθεί με τον ασθενή προκαταβολικά.
Υπάρχουν πολλές χειρουργικές τεχνικές;
Υπάρχει ποικιλία τεχνικών χειρουργικής αποκατάστασης μιας ομφαλοκήλης, οι οποίες διακρίνονται βασικά σε δύο κατηγορίες
- Στη σύγκλειση του χάσματος της κήλης με συμπλησιασμό των τοιχωμάτων με τη βοήθεια ισχυρών ραμμάτων (τεχνικές με τάση), και
- στη σύγκλειση του χάσματος της κήλης με την παρεμβολή ισχυρού συνθετικού υλικού (πλέγματος)(τεχνικές χωρίς τάση).
Η τελική επιλογή εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ποιότητα των κοιλιακών τοιχωμάτων, το μέγεθος της κήλης, η προτίμηση του χειρουργού κ.α.
Μπορεί να γίνει χωρίς αναισθησία;
Η τομή για την αποκατάσταση της κήλης είναι μικρή, δεν καταλείπει σημαντική ουλή και η επέμβαση μπορεί να γίνει είτε με γενική αναισθησία, είτε με ραχιαία είτε με τοπική. Πιστεύουμε ότι η αποκατάσταση της ομφαλοκήλης με τοποθέτηση πλέγματος υπό τοπική αναισθησία είναι η καλύτερη μέθοδος, επειδή είναι εύκολη, ασφαλής, φτηνή, ο ασθενής επιστρέφει την ίδια ημέρα στο σπίτι του, έχει καλά αποτελέσματα, ενώ αποφεύγεται και η διαδικασία της γενικής αναισθησίας. Μεγάλη σημασία στη μέθοδο αυτή η οποία προτιμάται από μεγάλα κέντρα του εξωτερικού, έχει η καλή γνώση της ανατομίας και η σωστή διενέργεια τοπικής αναισθησίας. Για μεγαλύτερες και πιο παραμελημένες κήλες η επέμβαση μπορεί να γίνει υποβοήθηση με μέθη (νευροληπτοαναλγησία).
Με τον τρόπο αυτό ο ασθενής χειρουργείται χωρίς μεγάλο κόπο και κόστος και επιστρέφει το βράδυ σπίτι του έχοντας αντιμετωπίσει εύκολα και αποτελεσματικά ένα συχνό πρόβλημα, που μπορεί όμως να τον οδηγήσει σε περιπέτειες.
Μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά;
Η ομφαλοκήλη μπορεί να αποκατασταθεί και λαπαροσκοπικά διαμέσου 3-4 μικρών τομών από τις οποίες ο χειρουργός εισάγει εργαλεία (trocars). Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται είναι το λαπαροσκόπιο, το οποίο είναι μια τηλεσκοπική κάμερα που προσφέρει καθαρή και μεγεθυμένη εικόνα των εσωτερικών οργάνων, και οι ειδικά σχεδιασμένες λαβίδες εργασίας. Ο χειρουργός χειρίζεται τα εργαλεία παρακολουθώντας την οθόνη.
Όπως και στην ανοικτή τεχνική ανατάσσεται ο σάκος της κήλης στην κοιλιά και στη συνέχεια και εδώ τοποθετείται πλέγμα, το οποίο καθηλώνεται με ειδικά κλιπς. Στην περίπτωση αυτή η επέμβαση γίνεται αντίθετα από την ανοικτή μέθοδο, δηλαδή από μέσα προς τα έξω. Η επέμβαση όμως γίνεται με γενική αναισθησία διότι η κοιλιά πρέπει να φουσκώσει με άεριο για να δημιουργεί ο κατάλληλος χώρος εργασίας. Σε κάποιες περιπτώσεις, μια χειρουργική επέμβαση μπορεί να ξεκινήσει λαπαροσκοπικά και στη συνέχεια να μετατραπεί σε «ανοικτή».
Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής μεθόδου;
Η λαπαροσκοπική αποκατάσταση της κήλης παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χειρουργικής.
- Λιγότερο πόνο για τον ασθενή μετά την χειρουργική επέμβαση.
- Γρηγορότερη αποκατάστασης.
- Αμεση επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες .
- Μικρότερο κίνδυνο περιεγχειρητικής λοιμώξεις.
- Επιτρέπεται ο έλεγχος ολόκληρης της κοιλίας.
Ενδείκνυται για όλους τους ασθενείς η λαπαροσκόπηση;
Δεν είναι όλοι οι ασθενείς υποψήφιοι για λαπαροσκοπική αποκατάσταση ομφαλοκήλης. Αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες αντενδείξεις καλό είναι να το συζητήσετε με το γιατρό σας γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως σε ασθενείς με ιστορικό παλαιότερων επεμβάσεων στην κοιλιακή χώρα, με αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα, ή με ιστορικό προστατεκτομής μπορεί να είναι καλύτερα να επιλεγεί κάποια άλλη μέθοδος.
Τι ακολουθεί μετά την επέμβαση;
Συνήθως οι ασθενείς είναι ικανοί να επιστρέψουν στο σπίτι τους μέσα σε 1 έως 3 ημέρες.
Θα ενημερωθείτε για τα φάρμακα που πρέπει να λαμβάνετε στο σπίτι, τις επισκέψεις στον ιατρό μετά την επέμβαση για παρακολούθηση και την αφαίρεση των ραμμάτων.
Υπάρχουν επιπλοκές;
Όπως σε όλες τις επεμβάσεις, υπάρχει πάντα η πιθανότητα επιπλοκών αν και στην περίπτωση της αποκατάστασης της ομφαλοκήλης είναι εξαιρετικά σπάνιες. Οι πιο συχνές είναι η αιμορραγία, η φλεγμονή-διαπύηση του τραύματος, η συλλογή υγρού κάτω από την τομή και το ήπιο οίδημα της περιοχής.
Τι θα χρειαστεί να προσέχω μετά την επέμβαση;
- Μπορείτε να περπατάτε όσο θέλετε και να ανεβαίνετε σκάλες, αλλά μην το παρακάνετε.
- Η δίαιτα είναι ελεύθερη θα πρέπει, όμως, να περιλαμβάνει φυτικές ίνες και άφθονα υγρά για να αποφύγουμε τη δυσκοιλιότητα.
- Απαγορεύεται οποιαδήποτε άρση βάρους μεγαλύτερη των δύο κιλών. Ζητάμε από κάποιον άλλο να το κάνει αυτό στη θέση μας.
- Μπορούμε να υποστηρίζουμε τα κοιλιακά τοιχώματα με μετεγχειρητική ζώνη κοιλίας ή απλά με εφαρμοστά ρούχα.
- Μπορείτε να κάνετε ντους όσο συχνά θέλετε. Οι γάζες δεν αποτελούν πρόβλημα, διότι αφού τελειώσετε το ντους μπορείτε να τις αλλάξετε με καθαρές και στεγνές.
- Μην οδηγείτε αυτοκίνητο και μην επιστρέψετε στην εργασία σας μέχρις ότου το συζητήσετε με τον ιατρό σας και σας επιτρέψει.