Τι είναι η Μαστοδυνία;
Η Μαστοδυνία ή μασταλγία, ο πόνος δηλαδή στο μαστό, είναι το συχνότερο σύμπτωμα των παθήσεων του μαστού. Σπάνια όμως αποτελεί εκδήλωση κακοήθους νόσου. Η μασταλγία διακρίνεται σε φυσιολογική ή πρωτοπαθή και σε δευτεροπαθή. Ως φυσιολογική χαρακτηρίζεται ο πόνος που παρατηρείται πριν την εμμηνορυσία και κατά τη διάρκεια της κύησης. Η δευτεροπαθής Μαστοδυνία οφείλεται σε κάποιο αίτιο, όπως είναι ο τραυματισμός, η φλεγμονή του μαστού, το αιμάτωμα, το απόστημα, η γυναικομαστία στους άνδρες και άλλα. Τέλος, υπάρχει και η Μαστοδυνία χωρίς κάποιο έμφανές αίτιο, η οποία μπορεί να είναι κυκλική ή μη κυκλική. Η κυκλική παρατηρείται συχνότερα σε γυναίκες μέσης ηλικίας και πιθανολογείται ότι οφείλεται σε κάποια αύξηση των οιστρογόνων.
Τι είναι ο καρκίνος του μαστού και ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη κακοήθης πάθηση στις γυναίκες στις ανεπτυγμένες χώρες. Η συχνότητα του αυξάνεται συνεχώς τις τελευταίες δεκαετίες. Στη χώρα μας περίπου 4000 νέες περιπτώσεις διαγιγνώσκονται και αντιμετωπίζονται κάθε χρόνο. Η αιτιολογία της νόσου δεν είναι γνωστή αλλά έχουν περιγραφεί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο. Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του μαστού είναι η ηλικία, το φύλο, το ιστορικό καρκίνου του μαστού στην ίδια τη γυναίκα ή το στενό οικογενειακό περιβάλλον, η πρώϊμη έναρξη της εμμήνου ρύσεως και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, η γενετική προδιάθεση, η λήψη ορμονών ή αντισυλληπτικών, η ατεκνία ή η καθυστερημένη πρώτη κύηση, η πλούσια σε λιπαρά διατροφή, η παχυσαρκία και η έλλειψη άσκησης. Εφόσον υπάρχει ένας ή περισσότεροι από αυτούς τους παράγοντες απαιτείται συστηματικός και τακτικός έλεγχος.
Πότε και πώς πρέπει να γίνεται ο έλεγχος των μαστών;
Γυναίκες που παρουσιάζουν συμπτώματα από το μαστό όπως, πόνο, οίδημα, αλλοιώσεις της θηλής, η έκκριμα από τη θηλή πρέπει να ελέγχονται. Η εξέταση πρέπει να γίνει από γυναικολόγο ή χειρουργό και περιλαμβάνει τη λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση και τη διερεύνηση με μαστογραφία ή υπερηχογράφημα. Σημαντικός είναι ο ρόλος της μαστογραφίας η οποία σήμερα γίνεται με μικρή δόση ακτινοβολίας, μπορεί να ανιχνεύσει ακόμη και αψηλάφητες βλάβες και χρησιμοποιείται ευρέως σε προγράμματα μαζικού ελέγχου. Σε νεαρές γυναίκες η μαστογραφία μπορεί να αντικατασταθεί με το υπερηχογράφημα.
Επειδή η πρόληψη είναι ο καλύτερος σύμμαχος στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, πρέπει να γίνεται μία μαστογραφία σε γυναίκες 35-40 ετών (η οποία θα χρησιμοποιείται για σύγκριση), μία μαστογραφία κάθε δύο περίπου χρόνια για γυναίκες 40-50 ετών, ενώ μετά τα 50 μία μαστογραφία κάθε χρόνο. Σε κάθε περίπτωση όμως πρέπει να τονιστεί και η αξία της κλινικής εξέτασης από ειδικό ιατρό, καθώς επίσης και της αυτοεξέτασης από την ίδια τη γυναίκα.