Τι είναι η βρογχοκήλη;
Η διόγκωση του θυρεοειδούς ονομάζεται βρογχοκήλη. Στα αίτια περιλαμβάνονται η έλλειψη ιωδίου στην τροφή που απαντάται σε απομονωμένες ορεινές περιοχές του πλανήτη, φάρμακα όπως το λίθιο που χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της μανιοκατάθλιψης και αυτοάνοσες διαταραχές όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto και η νόσος Graves’. Σε αρκετές περιπτώσεις βρογχοκήλης ωστόσο η αιτία δεν είναι γνωστή.
Πως διακρίνεται η βρογχοκήλη;
Την αποκαλούμε «απλή βρογχοκήλη» παρά το γεγονός ότι για τον σχηματισμό της συντελούν αναμφίβολα πολλοί παράγοντες. Παρά την αύξηση του μεγέθους του ο θυρεοειδής εξακολουθεί να παράγει επαρκή ποσά ορμονών και ο ασθενής καλείται «ευθυρεοειδικός» σε αντίθεση με τον υπερθυρεοειδικό ή τον υποθυρεοειδικό.
Αρχικά, σε εφήβους ή νεαρούς ενήλικες, η βρογχοκήλη είναι ομοιογενής ή διάχυτη. Κατά την διάρκεια των επόμενων 15 έως 25 ετών και αν η αιτία που αρχικά προκάλεσε την αύξηση του μεγέθους παραμένει, συνεχίζει να αυξάνεται, παράλληλα όμως κατά τόπους σχηματίζει όζους. Όταν το άτομο γίνει μεσήλικας η βρογχοκήλη θα έχει γίνει πια οζώδης οπότε και ονομάζεται «πολυοζώδης βρογχοκήλη».
Πως εμφανίζεται η Απλή Διάχυτη Βρογχοκήλη
Ως επί το πλειστον απαντάται σε γυναίκες ηλικίας 15 έως 25 ετών. Συνήθως παρατηρείται μια συμμετρική, μαλθακή διόγκωση μπροστά στο λαιμό. Μπορεί να την έχετε για χρόνια και να την είχατε αποδώσει σε επιπλέον λίπος. Η βρογχοκήλη ανεβοκατεβαίνει όταν καταπίνετε. Δεν πονάει και δεν εμποδίζει στην κατάποση, μπορεί όμως να σας προκαλεί μια αίσθηση σφιξίματος στο λαιμό.
Το μέγεθός της είναι δυνατόν να μεταβάλλεται ελαφρά και να γίνεται εμφανέστερη στην περίοδο ή κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης. Δεν αποτελεί συνήθως αισθητικό πρόβλημα. Συχνά μάλιστα οι μεγάλοι ζωγράφοι του 17ου και 18ουαιώνα προσέθεταν βρογχοκήλη στις γυναικείες φιγούρες για να τις κάνουν να δείχνουν ωραιότερες.
Πως τίθεται η διάγνωση της Απλής Βρογχοκήλης;
Για τη διάγνωση απαιτείται η καλή κλινική εξέταση από τον ενδοκρινολόγο ή το χειρουργό και εργαστηριακός (εξετάσεις αίματος, θυρεοειδικές ορμόνες) και απεικονιστικός έλεγχος (υπερηχογράφημα θυρεοειδούς).
Ποια είναι η θεραπεία της Απλής Βρογχοκήλης;
Κατά το παρελθόν συνηθιζόταν η χορήγηση ιωδίου ή θυροξίνης, χωρίς όμως ουσιαστικό αποτέλεσμα. Πολλοί σήμερα θεωρούν ότι δεν απαιτείται θεραπεία στην απλή βρογχοκήλη παρά μόνο παρακολούθηση. Αρκετοί ασθενείς θα διαπιστώσουν ότι η βρογχοκήλη τους μικραίνει σε μέγεθος ή ακόμα και εξαφανίζεται σε διάστημα δύο-τριών χρόνων.
Πως εμφανίζεται η Πολυοζώδης Βρογχοκήλη;
Εμφανίζεται ως διόγκωση σε ασθενείς μέσης ηλικίας, δηλαδή 40-50 ετών. Συχνά η βρογχοκήλη είναι εμφανέστερη στη μία πλευρά, ενώ το μέγεθός της ποικίλλει: μπορεί να είναι μόλις ορατή από τους γύρω σας ή να είναι τόσο ευμεγέθης που να αισθάνεσθε την ανάγκη να καλύψετε το λαιμό.
Σπανιότερα, αιμορραγία στο εσωτερικό του θυρεοειδούς μπορεί να προκαλέσει απότομη διόγκωση και ήπιο πόνο, διάρκειας λίγων ημερών. Μια μεγάλη βρογχοκήλη είναι δυνατόν να προκαλέσει δυσκαταποσία, ιδιαίτερα στις στερεές τροφές και, αν παρεκτοπίζει την τραχεία, ακόμα και δύσπνοια ή αλλαγή στην χροιά της φωνής.
Πως τίθεται η διάγνωση της Οζώδους Βρογχοκήλης;
Για τη διάγνωση εκτός από τη λήψη του ιστορικού και την κλινική εξέταση από ενδοκρινολόγο ή χειρουργό απαιτείται:
(α) Απλή ακτινογραφία θώρακος και σπιρομέτρηση: Έτσι θα ελεγχθεί πιθανή παρεκτόπιση ή πίεση της τραχείας.
(β) Υπερηχογράφημα: Μετακινώντας την ειδική κεφαλή που έχει περίπου το μέγεθος ενός μικρού φακού χειρός στην πρόσθια επιφάνεια του λαιμού, σχηματίζεται στην οθόνη η εικόνα της βρογχοκήλης. Εκτός από τον ακριβή προσδιορισμό του μεγέθους της, αναδεικνύονται όζοι ή κύστεις που πιθανώς δεν είχαν γίνει αντιληπτοί κατά την ψηλάφηση του θυρεοειδούς.
(γ) Σπινθηρογράφημα: Με αυτόν τον τύπο απεικόνισης μπορεί να διαπιστωθεί αν οι όζοι της βρογχοκήλης παράγουν θυρεοειδικές ορμόνες, περίπτωση στην οποία μπορεί στο μέλλον να εμφανισθεί υπερθυρεοειδισμός. Απαιτείται η ενδοφλέβια χορήγηση ελάχιστης ποσότητας ραδιενεργού ουσίας, του τεχνητίου-99m. Η εικόνα λαμβάνεται με ειδική κάμερα, περίπου μισή ώρα αργότερα.
(δ) Παρακέντηση με λεπτή βελόνα: Στο άκρο μιας σύριγγας προσαρμόζεται βελόνα σαν κι αυτή που χρησιμοποιείται για απλή αιμοληψία. Με τον εξεταζόμενο ξαπλωμένο σε ύπτια θέση και χωρίς τοπική αναισθησία, παρακεντάται ο θυρεοειδής. Η ενόχληση δεν ξεπερνά εκείνη της απλής εξέτασης αίματος. Ο γιατρός μπορεί να πάρει θυρεοειδικά κύτταρα αναρροφώντας με την σύριγγα, ενώ μετακινεί ελαφρά τη βελόνα μέσα στην βρογχοκήλη. Αυτά επιστρώνονται σε γυάλινο πλακάκι και μετά από κατάλληλη επεξεργασία, εξετάζονται στο μικροσκόπιο. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να διαπιστωθεί αν η διόγκωση οφείλεται σε κακοήθεια. Η παρακέντηση με λετπή βελόνα, γνωστή ως FNA, χρησιμοποιείται σε ασθενείς με πολυοζώδη βρογχοκήλη μόνο στην περίπτωση που υπάρχει προεξέρχων όζος, ή ταχεία αύξηση του μεγέθους.
Ποια είναι η θεραπεία της Απλής Βρογχοκήλης;
Εάν η βρογχοκήλη είναι μικρή σε μέγεθος πιθανώς δεν θα χρειαστεί καμιά θεραπεία. Ο γιατρός σας ωστόσο θα ελέγχει τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών ανά έτος γιατί στην διάρκεια της επόμενης εικοσαετίας μπορεί να εμφανίσετε υπερθυρεοειδισμό. Αν και συχνά χορηγείται θυροξίνη με σκοπό την συρρίκνωση του αδένα, το όφελος – αν υπάρχει – είναι ελάχιστο κι επιλέον μπορεί να προκληθεί υπερθυρεοειδισμός.
Εάν η βρογχοκήλη διογκωθεί σε βαθμό που να αποτελεί αισθητικό πρόβλημα ή να πιέζει την τραχεία, η πιο αποτελεσματική θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς. Δεν χρειάζεται προετοιμασία και θα παραμείνετε στο νοσοκομείο για περίπου τρεις ημέρες. Οι πιθανές επιπλοκές δεν διαφέρουν από κείνες της θυρεοειδεκτομής λόγω νόσου Graves’. Ο υπολειμματικός θυρεοειδικός ιστός πιθανώς να μην μπορεί να παράγει επαρκή ποσά θυρεοειδικών ορμονών, οπότε θα πρέπει να πάρετε θεραπεία υποκατάστασης με θυροξίνη.
Στους ασθενείς που δε μπορούν ή δεν επιθυμούν να χειρουργηθούν, η χορήγηση ραδιενεργού ιωδίου θα μπορούσε να ελαττώσει το μέγεθος της βρογχοκήλης κατά 50% περίπου. Θα χρειαστεί απαραιτήτως μεγάλη δόση και πιθανώς να νοσηλευθείτε σε ειδικό θάλαμο για 24-48ώρες, ώστε να μην ακτινοβολήσετε τους γύρω σας. Μπορεί να περάσουν αρκετοί μήνες μέχρι να συρρικνωθεί η βρογχοκήλη, το πιθανότερο είναι όμως να παραμείνετε ευθυρεοειδικός γιατί το ραδιενεργό ιώδιο προσλαμβάνεται κυρίως από τους όζους. Καθώς αυτοί μικραίνουν, ο γύρω θυρεοειδικός ιστός που παρέμενε ανεσταλμένος και γι’αυτό δεν προσέλαβε ιώδιο, ξυπνά και αρχίζει να παράγει θυρεοειδικές ορμόνες.