Τι είναι η Χολολιθίαση;
Η χολή είναι ένα πεπτικό υγρό που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην πέψη των τροφών και ιδιαίτερα των λιπών, ρέει δε από το ήπαρ (όπου και παράγεται) προς το έντερο διαμέσου ενός πόρου (αυλού) του χοληδόχου πόρου.Η χοληδόχος κύστη είναι ένα όργανο σε σχήμα αχλαδιού που βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια του ήπατος και έχει ως σκοπό την αποθήκευση και συμπύκνωση της παραγόμενης από το ήπαρ χολής. Μετά τη λήψη τροφής η χοληδόχος κύστη συσπάται και απελευθερώνει τη χολή στο έντερο. Η Χολολιθίαση είναι η παθολογική κατάσταση δημιουργίας λίθων μέσα στην χοληδόχο κύστη. Μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να συνοδεύεται από διάφορα συμπτώματα (πόνος στην στομάχι και την άνω κοιλιά, ρεψίματα, πικρό στόμα) ή επιπλοκές (χολοκυστίτιδα – φλεγμονή της χοληδόχου κύστης, απόφραξη του αυλού του χοληδόχου πόρου – ίκτερος κλπ).
Καταστάσεις που συνδέονται με την εμφάνιση χολολιθίασης είναι η αυξημένη ηλικία, το γυναικείο φύλο, η παχυσαρκία, οι αιμολυτικές αναιμίες, η εγκυμοσύνη και διάφορες νόσοι του εντέρου. Γενικά η συχνότητα της χολολιθίασης αυξάνει με την ηλικία φτάνοντας και το 30% στην ηλικία των 70 ετών.
Πώς γίνεται η διάγνωση της χολολιθίασης;
Η διάγνωση της χολολιθίασης γίνεται σχετικά εύκολα στις περισσότερες περιπτώσεις με τη διενέργεια υπερηχογραφήματος άνω κοιλίας, είτε κατά τη διάρκεια προληπτικών εξετάσεων (τσεκάπ), είτε μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων. Αυτά μπορεί να είναι:
Δυσπεπτικά ενοχλήματα: βάρος ή πόνος στην περιοχή του στομάχου (επιγάστριο), καούρες, ερυγές (ρεψίματα)
Ηπατικός κολικός: αιφνίδιος πόνος στο επιγάστριο ή στην περιοχή του ήπατος συνήθως μετά βαρύ γεύμα, που μπορεί να συνοδεύεται από έμετο ή τάση για έμετο. Ο πόνος αυτός συνήθως υποχωρεί αυτόματα μετά την πάροδο λεπτών ή ωρών με ή χωρίς τη λήψη αναλγητικών
Χολοκυστίτιδα: Οξεία φλεγμονή της χοληδόχου κύστης που συνοδεύεται συνήθως με έντονο άλγος, πυρετό και εμέτους και συνήθως απαιτεί ενδονοσοκομειακή νοσηλεία του ασθενούς ή και χειρουργική επέμβαση.
Σπανιότερα, μπορεί να απαιτηθούν επιπρόσθετες εξετάσεις, που σκοπό έχουν κυρίως τον αποκλεισμό παθήσεων του στομάχου, με τις οποίες δυνατόν να ομοιάζουν τα συμπτώματα.
Πώς αντιμετωπίζεται η χολολιθίαση;
Παρά τις διάφορες συντηρητικές μεθόδους που εφαρμόστηκαν στο παρελθόν (διάλυση των χολόλιθων με φάρμακα από το στόμα, με τη χρήση υπερήχων κλπ), η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης μαζί με τους περιέχοντες λίθους αποτελεί τη μοναδική ριζική αποτελεσματική και ασφαλή θεραπεία.
Η επέμβαση αυτή μπορεί να γίνει είτε με την κλασική ανοιχτή, είτε με τη λαπαροσκοπική χειρουργική μέθοδο..
Πρέπει να χειρουργείται η χολολιθίαση;
Εκτός κάποιων εξαιρέσεων, σε γενικές γραμμές σε περίπτωση χολολιθίασης προτείνεται η χειρουργική αντιμετώπιση, καθώς η χολολιθίαση συνδέεται με την εμφάνιση διαφόρων νοσηρών καταστάσεων και κυρίως οξέων φλεγμονών (χολοκυστίτιδας, παγκρεατίτιδας). Οι καταστάσεις αυτές μπορεί να απαιτήσουν νοσοκομειακή νοσηλεία, επείγουσα χειρουργική επέμβαση ή και να αποβούν μοιραίες.
Επίσης, η ύπαρξη μεγάλων χολόλιθων και οι χρόνιες ή επαναλαμβανόμενες φλεγμονές έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη καρκίνου της χοληδόχου κύστης.
Πώς γίνεται η Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή;
Στο παρελθόν η χειρουργική αφαίρεση της χολής απαιτούσε μια μεγάλη τομή στην άνω δεξιά κοιλιά μήκους 15-20εκ. η οποία συνοδευόταν από σημαντικό μετεγχειρητικό πόνο και απαιτούσε την παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο για 4-7 ημέρες.
Η Λαπαροσκοπική Χολοκυστεκτομή διενεργείται, υπό γενική αναισθησία, μέσω τεσσάρων μικρών τομών μήκους 0,5-1εκ. διαμέσου τον οποίων εισάγονται μια ειδική κάμερα (λαπαροσκόπιο) με την οποία βλέπει ο χειρουργός σε μεγέθυνση μέσα στην κοιλιά καθώς και ειδικά χειρουργικά εργαλεία. Επίσης απαιτεί την διοχέτευση εντός της κοιλίας αερίου (CO2), ώστε αυτή να διαταθεί και να προσφέρει στον χειρουργό την απαιτούμενη ορατότητα στην περιοχή της επέμβασης.
Υπάρχει πιθανότητα η χολοκυστεκτομή να μην μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά;
Σε μικρό αριθμό περιπτώσεων (5-8%), μπορεί η λαπαροσκοπική προσέγγιση να αντενδείκνυται (π.χ. βαριά αναπνευστική ή καρδιακή νόσος, αιμορραγική διάθεση), είτε να μην μπορεί να ολοκληρωθεί για τεχνικούς λόγους.
Παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα αυτή είναι κυρίως το ιστορικό προηγηθέντων χειρουργικών επεμβάσεων στη άνω κοιλιά ή αιμορραγία κατά τη διάρκεια της εγχειρήσεως, καθώς και αδυναμία ασφαλούς αναγνώρισης ζωτικών ανατομικών στοιχείων.
Καθοριστικός παράγοντας στην απόφαση της μετατροπής σε ανοικτή εγχείρηση είναι η ασφάλεια του ασθενούς και για το λόγο αυτό η ολοκλήρωση της επέμβασης με την ανοιχτή μέθοδο δεν θεωρείται αποτυχία, αλλά ορθή χειρουργική επιλογή. Ο τρόπος διενέργειας της χολοκυστεκτομής (ανοιχτά ή λαπαροσκοπικά) αποτελεί αποκλειστικά μέλημα και ευθύνη του χειρουργού και του συνεργάτη αναισθησιολόγου.
Ποια είναι η συνήθης μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς;
Οι περισσότεροι ασθενείς παραμένουν νοσηλευόμενοι για την ημέρα του χειρουργείου και επιστρέφουν σπίτι τους την επόμενη. Η επάνοδος στην εργασία εξαρτάται, κυρίως, από την φύση της. Ασθενείς με επαγγέλματα γραφείου συνήθως επιστρέφουν στην εργασία τους μετά 7-10 ημέρες, ενώ αυτοί με χειρωνακτικά ή βαρέα μπορεί να χρειαστούν περισσότερο χρόνο.
Η αφαίρεση της χοληδόχου κύστεως δεν έχει καμία σημαντική επίπτωση στην λειτουργία του μηχανισμού της πέψης. Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν υποβληθεί σε χολοκυστεκτομή χωρίς προβλήματα. Παρόλα αυτά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθούν περιορισμένου βαθμού διαιτητικές τροποποιήσεις.
Είναι ασφαλής η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή;
Πολυάριθμες μελέτες σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και στη χώρα μας έχουν αποδείξει επανειλημμένα, ότι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή όταν εκτελείται από εξειδικευμένη χειρουργική ομάδα έχει παρόμοιο (και σε αρκετές περιπτώσεις μικρότερο) ποσοστό επιπλοκών. Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί πλέον διεθνώς επέμβαση εκλογής στην αντιμετώπιση της χολολιθίασης.
Ποιά τα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής τεχνικής;
Η λαπαροσκοπική χειρουργική αποτέλεσε πραγματική επανάσταση στην ιατρική προσφέροντας σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την κλασική ανοικτή χειρουργική επέμβαση.
- Λιγότερο πόνο για τον ασθενή μετά την χειρουργική επέμβαση.
Γρηγορότερη αποκατάστασης.
Αμεση επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες .
Μικρότερο κίνδυνο περιεγχειρητικής λοιμώξεις.
Επιτρέπεται ο έλεγχος ολόκληρης της κοιλίας.
Σημαντικό είναι ότι αυτά τα οφέλη συνδυάζονται, στις περισσότερες περιπτώσεις, με εφάμιλλο ή και καλύτερο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η τεχνική αυτή, βέβαια, πέρα από τον ειδικό εξοπλισμό, απαιτεί και την ύπαρξη εξειδικευμένου σ’ αυτή χειρουργού.